21ام خرداد, 1402
0 دیدگاه ها
معرفی مهمترین شپشک های مرکبات و کنترل آنها
شپشکها از آفات مهم گیاهان زراعی، باغی و زینتی هستند که با تغذیه از شیره گیاهی و بهخصوص در شرایط طغیانی علاوه بر ریزش برگ و میوه میتوانند باعث خشک شدن میزبان شوند.
این آفات مکنده علاوه بر خسارت مستقیم، با ترشح عسلک منجر به جذب قارچ فوماژین (کپک دودهای) میگردند که با ایجاد یک لایهی تیره رنگ علاوه بر کاهش کیفیت محصول سبب کاهش سطح فتوسنتز و در نتیجه خسارت به گیاه میشود.
تعدادی از مهمترین شپشکهای باغات در ادامه معرفی میشوند.
بالشتک مرکبات
آفت:
Pulvinaria aurantii
این آفت مهمترین شپشک باغات مرکبات شمال کشور است که برای اولین بار در سال 1986 معرفی شد.
بالشتک مرکبات مانند سایر شپشکها علاوه بر تغذیه از شیرهی گیاهی و ایجاد ضعف در درخت، با ترشح عسلک فراوان موجب جذب قارچ فوماژین شده که تمام سطح برگها، شاخهها و میوه را فرا میگیرد.
این آفت تخمهای خود را درون کیسهای پنبهای شکل قرار میدهد که در واقع بافت پنبهای شکلی که روی سطح گیاه مشاهده میشود کیسهی تخم بالشتک مرکبات است
بیش از 80 درصد کیسههای تخم زیر برگها و حدود 20 درصد آنها روی برگها تشکیل میگردد.
این کیسههای تخم با بافت پنبهای، بسیار پایدرا بوده و با وجود تخلیه و خروج تخمهای درون آن گاهی تا سال بعد نیز روی درخت باقی می مانند.
پس از تفریخ تخمها، طی سه سن پورهها تبدیل به حشرهی بالغ میشوند که تغذیه شدید پورهها به ویژه پورههای سن دوم و سوم از شیره گیاهی سبب ترشح زیاد عسلک، جذب قارچ فوماژین و همچنین ریزش برگها و میوهها میشوند.
شپشک استرالیایی
آفت:
Icerya purchasi
شپشک استرالیایی اولین بار در سال 1878 در نیوزلند شناسایی شد.
این آفت در حال حاضر در سرتاسر دنیا در هر منطقهای که مرکبات پرورش داده میشوند، گسترش دارد و علاوه بر مرکبات به بیش از 200 گونهی گیاهی دیگر نیز حمله میکند.
شپشک استرالیایی به برگ، میوه، شاخههای جوان و گاهی اوقات حتی شاخههای مسن حمله میکند و علاوه بر تغذیه از شیرهی گیاهی و ایجاد ضعف عمومی در درخت، با ترشح عسلک منجر به جذب قارچ دودهای و یا فوماژین روی سطح گیاه شده که این قارچ با جلوگیری از تنفس درخت و رسیدن نور به سطح آن میتواند منجر به ضعف و خشک شدن قسمتهای آلوده شود.
سن های اولیه پورههای این شپشک بسیار فعال بوده و به سمت قسمتهای زیرین سرشاخههای گیاهان میروند.
به ندرت میتوان شپشک استرالیایی را در روی میوه مشاهده نمود.
شپشک استرالیایی با توجه به شرایط آب و هوایی مناطق مختلف 2 تا 3 نسل در سال دارد که در شرایط آب و هوایی دزفول دارای سه نسل بهاره، تابستانه و زمستانگذران می باشد که نسل سوم از پاییز شروع شده و تکمیل آن 6 ماه به طول میانجامد.
زمستانگذرانی این آفت به صورت مراحل مختلف پورگی، تخم و یا حشرهی کامل و به خصوص سن دوم پورگی میباشد.
تخمگذاری شپشک استرالیایی در مناطق سردسیر از اواسط بهمن تا اوایل فروردین انجام میشود که اولین نسل بالغین از اواسط اردیبهشت ماه در باغات مشاهده میشوند.
سپردار قهوه ای مرکبات
آفت:
Chrysomphalus
dictyospermi
از مهمترین آفات مرکبات در ایران است که به گیاهان دیگری از قبیل درختان همیشه سبز، چای و شمشاد میتواند خسارت وارد سازد.
این حشره به برگ و میوه و گاهی به شاخه های سبز مرکبات حمله کرده و از شیره گیاهی تغذیه میکند.
لکه های زردرنگ در محل تغذیه، ریزش برگ ها و کوچک ماندن میوه ها از علایم خسارت این آفت می باشد.
عمده خسارت آفت مربوط به نسل های دوم و سوم می باشد.
در شرایط شمال ایران سپردار قهوهای مرکبات 3 تا 4 نسل در سال دارد و دورهی زندگی یک نسل آن 65 تا 70 روز میباشد.
سپر حشرهی مادهی کامل قهوهای رنگ و با حاشیهی خاکستری، به قطر حدودا 2 میلی متر و به صورت گرد با مقداری برجستگی در وسط میباشد.
زمستانگذرانی آفت به صورت پورههای سن 1 و 2 میباشد.
شپشک آردآلود مرکبات
آفت:
Planococcus citri
شپشک آردآلود مرکبات در سرتاسر دنیا گسترش داشته و میزبانهای فراوانی از جمله درختان میوه، نخیلات، محصولات جالیزی، گیاهان زینتی و رز دارد.
در مناطق معتدل این آفت یک مشکل مهم در گلخانهها است و در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری در کشتهای فضای باز نیز یافت میشود.
تغذیه شپشک آردآلود منجر به پژمردگی، بدفرمی و ایجاد لکههای کلروتیک زرد رنگ روی برگها، ریزش میوه و برگها، توقف رشد و در برخی موارد مرگ قسمتهای آلوده و یا حتی تمام گیاه میشود.
ترشح عسلک فراوان جذب قارچ فوماژین و در صورت تراکم زیاد آفت، کاهش کیفیت و ریزش میوهها را به دنبال خواهد داشت.
پورههای سن یک در پشت برگها و سرشاخههای جوان استقرار یافته و از اردیبهشت ماه پورههای بعدی به روی میوه رفته و از شیره گیاهی تغذیه میکنند.
این آفت به صورت فعال و به میزان محدود از طریق حرکت بین درختان و به صورت غیرفعال و در سطح وسیع از طریق پرندگان، باد و یا وسایل و افراد میتواند منتقل شوند.
روش های کنترل شپشکهای مرکبات:
جمعیت شپشکها اغلب به صورت طبیعی از طریق قارچهای پارازیتوئید و یا حشرات شکارگر کنترل میشود و همچنین بارانها بهاره می تواند باعث شسته شدن جمعیت آفت از درخت و مرگ و میر آن ها شود. با اینحال برای مبارزه با این آفات میتوان اقدامات زیر را انجام داد:
کنترل زراعی:
انتخاب محل مناسب برای کشت درختان جهت افزایش مقاومت آنها به حملهی آفات
حذف و معدوم کردن شاخههایی که به شدت آلوده هستند.
با توجه به اینکه گرد و خاک مانع از تاثیر دشمنان طبیعی روی شپشکها میشود، از کاشت میزبانهای حساس به شپشکها نزدیک جادههای خاکی باید اجتناب نمود.
عدم کاشت سایر میزبانهای حساس در میان مرکبات
کنترل شیمیایی:
با توجه به اینکه این آفات اغلب در شکاف بین شاخهها و میوهها پنهان میشوند، مبارزه شیمیایی با آنها دشوار است.
جهت سمپاشیها و نفوذ حشرهکشها باید از فشار بالای آب استفاده نمود.
سمپاشی های پیش فصل و پس از ریزش شکوفهها میتواند در کنترل آفت موثر باشد.
سمومی از قبیل اتیون 1.5 تا 2 لیتر، اسپیروتترامات 0.75 میلی لیتر، بوپروفزین 0.5 تا 0.7 میلی لیتر، پیریپروکسی فن 0.5 تا 0.7 میلی لیتر، کلرپیریفوس 2 تا 2.5 لیتر و مالاتیون 2 تا 2.5 لیتر در هزار لیتر آب از سموم موثر در کنترل این آفات هستند.
ارسال نظر
نکته: HTML ترجمه نمی شود!